Bệnh tay chân miệng ở trẻ và cách xử lý

Bệnh tay chân miệng ở trẻ là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến. Và đặc biệt xảy ra nhiều nhất ở trẻ dưới 5 tuổi và trong độ tuổi học tiểu học, mầm non. Căn bệnh này khiến cho nhiều phụ huynh lo lắng vì có thể lây lan nhanh. Và có thể biến chứng nguy hiểm nếu không được chăm sóc kịp thời. Nhất là trong giai đoạn trẻ chuẩn bị quay trở lại trường học này. Việc hiểu rõ dấu hiệu của tay chân miệng và cách xử lý sẽ giúp bố mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ hiệu quả hơn. Vậy thì đừng bỏ qua những thông tin bổ ích trong bài viết dưới đây nhé.

Bệnh tay chân miệng ở trẻ và các dấu hiệu thường gặp

Bệnh tay chân miệng do virus gây ra, đây là các virus như Enterovirus 71 và Coxsackievirus A16. Bệnh tay chân miệng lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với dịch mũi họng, nước bọt, phân hoặc vật dụng nhiễm virus. Nhận biết sớm dấu hiệu của tay chân miệng giúp bố mẹ kịp thời chăm sóc và đưa trẻ đi khám sớm nhất có thể. Một số dấu hiệu phổ biến của bệnh tay chân miệng bao gồm:

  • Trẻ xuất hiện tình trạng sốt nhẹ hoặc vừa. Kèm theo đó là tình trạng mệt mỏi, biếng ăn.
  • Xuất hiện các nốt đỏ, mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và quanh miệng trẻ nhỏ. Đây là một trong những triệu chứng điển hình khi trẻ bắt đầu phát bệnh.
  • Một số trẻ đau họng, nổi các hạch nhỏ cổ.
  • Trẻ quấy khóc, khó chịu khi ăn uống do đau miệng.
Dấu hiệu thường gặp của bệnh tay chân miệng
Dấu hiệu thường gặp của bệnh tay chân miệng

Các giai đoạn của bệnh tay chân miệng ở trẻ

Bệnh tay chân miệng ở trẻ thường diễn tiến qua nhiều giai đoạn. Từ giai đoạn khởi phát đến những giai đoạn nặng hơn. Mỗi giai đoạn đều có những dấu hiệu nhận biết riêng, và bố mẹ nên nắm rõ để điều chỉnh cách chăm sóc phù hợp cho trẻ.

1. Giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn này kéo dài từ 3–7 ngày sau khi trẻ nhiễm virus. Trẻ có thể sốt nhẹ, mệt mỏi, biếng ăn. Virus đang nhân lên nhưng chưa xuất hiện mụn nước. Đây là thời điểm khó nhận biết vì chưa có các biểu hiện rõ ràng. 

2. Giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu nổi các nốt đỏ, mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và quanh miệng. Một số trẻ có thể kèm theo triệu chứng đau họng hoặc đau bụng nhẹ. Khi phát hiện các dấu hiệu trên bố mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời. Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn bệnh dễ lây lan nhất. Chính vì vậy, bố mẹ nên cho các bạn nghỉ học để giữ vệ sinh và hạn chế tiếp xúc với các bạn khác.

Giai đoạn khởi phát - giai đoạn đầu tiên của bệnh tay chân miệng ở trẻ
Giai đoạn khởi phát – giai đoạn đầu tiên của bệnh tay chân miệng ở trẻ

3. Giai đoạn toàn phát

Đây là giai đoạn bùng phát bệnh. Các nốt mụn nước xuất hiện nhiều hơn. Trẻ có thể xuất hiện tình trạng sốt cao, kèm theo quấy khóc, mệt mỏi. Ở giai đoạn này, trẻ cũng rất dễ mất nước do những nốt mụn nước khiến miệng đau. Hoặc có thể do tình trạng nôn trớ thường xuyên. Bố mẹ cần chú ý theo dõi sát sao trong giai đoạn này và tuân theo chỉ định của bác sĩ để chăm sóc trẻ đúng cách.

4. Giai đoạn hồi phục

Khi bắt đầu giai đoạn này, tức là trẻ đang dần hồi phục. Các nốt mụn nước bắt đầu xẹp và đóng vảy. Việc ăn uống của trẻ cũng bình thường trở lại. Quá trình hồi phục thường kéo dài khoảng 7–10 ngày. Các nốt mụn nước có thể gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ nên bố mẹ nhớ chăm sóc kĩ cho trẻ. Và quan trọng là giữ gìn  vệ sinh và theo dõi để tránh các biến chứng có thể xảy ra.

Nguyên tắc khi chăm bệnh tay chân miệng ở trẻ

Hiện nay, bệnh tay chân miệng ở trẻ không có thuốc đặc hiệu, việc chăm sóc tại nhà là chủ yếu. Các biện pháp điều trị chủ yếu tập trung vào việc giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục của trẻ. Sau đây là một số nguyên tắc cơ bản giúp chăm trẻ bị tay chân miệng đúng cách:

Cho trẻ uống nhiều nước để tránh mất nước

Một trong những vấn đề phổ biến khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng là mất nước do biếng ăn, nôn ói hoặc tiêu chảy. Việc uống nước đầy đủ giúp trẻ duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể. Đặc biệt khi nhiệt độ cơ thể tăng cao vì sốt. Hãy cho trẻ uống nước lọc, nước ép trái cây tươi hoặc nước cháo loãng.

Cho trẻ ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ nuốt

Khi bị tay chân miệng, lưỡi và miệng của trẻ có thể bị loét khiến trẻ đau đớn khi ăn uống. Do đó, hãy cho trẻ ăn những món mềm, dễ nuốt như cháo, súp hoặc sữa. Giúp trẻ ăn uống dễ dàng hơn và giảm bớt bị đau khi tiếp xúc với các vết loét trong miệng. Hạn chế cho trẻ ăn các món cứng, cay nóng hoặc chứa nhiều gia vị. Vì có thể làm trẻ khó chịu và kích ứng niêm mạc miệng. 

Bố mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng
Bố mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng

Giữ vệ sinh sạch sẽ cho trẻ và các vật dụng cá nhân

Vệ sinh cơ thể và vật dụng cá nhân của trẻ là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng bội nhiễm. Hãy tắm cho trẻ bằng nước ấm và sử dụng xà phòng diệt khuẩn để loại bỏ vi khuẩn. Đặc biệt, bố mẹ cần thay quần áo, khăn lau và đồ chơi của trẻ thường xuyên. Bố mẹ đừng quên việc vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho trẻ. Có thể dùng nước muối sinh lý để rửa miệng cho trẻ sau mỗi bữa ăn sẽ giúp giảm cơn đau và ngăn ngừa khả năng viêm nhiễm.

Phòng ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ

Phòng ngừa hơn chữa bệnh. Nhất là với các bệnh truyền nhiễm như tay chân miệng. Bệnh này có thể lây lan rất nhanh, đặc biệt ở các khu vực như trường học. Chính vì vậy, bố mẹ cần lưu ý những điều sau:

Rửa tay cho thường xuyên ngừa bệnh tay chân miệng ở trẻ

Rửa tay đúng cách là biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc phòng ngừa bệnh tay chân miệng. Bố mẹ nên hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Không cho trẻ dùng chung đồ chơi, cốc chén, đồ dùng cá nhân

Vi khuẩn và virus có thể dễ dàng lây lan qua các vật dụng cá nhân. Do đó, bố mẹ nên dạy cho trẻ thói quen không nên cho trẻ dùng chung cốc chén hoặc các vật dụng cá nhân khác với các bạn. Đặc biệt là giai đoạn tựu trường, khi có dịch bệnh bùng phát.  Và bố mẹ nhớ chú ý vệ sinh các đồ dùng của trẻ thường xuyên. Để đảm bảo không có vi khuẩn hoặc virus bám lại gây bệnh.

Vệ sinh đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà hàng ngày

Đồ chơi, bàn ghế, sàn nhà là những nơi dễ chứa virus và vi khuẩn. Vệ sinh các đồ vật này hàng ngày sẽ giúp loại bỏ nguồn lây nhiễm, bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bố mẹ chú ý dùng dung dịch vệ sinh an toàn cho trẻ để dọn sạch các vật dụng trong nhà. 

Tránh đưa trẻ đến nơi đông người trong mùa dịch tay chân miệng

Khi bệnh tay chân miệng đang bùng phát, việc đưa trẻ đến nơi đông người có thể tăng nguy cơ lây nhiễm. Bố mẹ nên tránh đưa trẻ đến khu vui chơi công cộng hoặc các nơi có đông người cho đến khi dịch bệnh ổn định. 

Khám sức khỏe định kỳ

Việc khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe của trẻ. Trong trường hợp trẻ có dấu hiệu của bệnh tay chân miệng, việc khám và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Bố mẹ cũng cần tìm hiểu về tình trạng dịch bệnh tại địa phương và thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp.

Bệnh tay chân miệng ở trẻ là bệnh phổ biến, nhưng nếu chăm sóc đúng cách, trẻ sẽ hồi phục tốt. Nhận biết sớm dấu hiệu của tay chân miệng giúp cha mẹ chủ động xử lý kịp thời. Hiểu rõ các giai đoạn của bệnh tay chân miệng và áp dụng các biện pháp chăm sóc, vệ sinh sẽ giúp trẻ nhanh khỏi. Hãy nhớ luôn giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, tập cho trẻ thói quen rửa tay thường xuyên. Và  hơn nữa theo dõi sức khỏe trẻ thường xuyên là cách phòng bệnh tay chân miệng cho trẻ hiệu quả nhất. Hãy tăng cường kiến thức mỗi ngày để luôn đồng hành cùng trẻ trên các chặng đường phát triển bố mẹ nhé!